این گروه بخشی از نیروی نظامی ایران هستند که در جنگ نیابتی ایران و عربستان مبارزه میکنند و بیشتر شیعه مذهب و به «سپاه بینالمللی شیعیان» معروف هستند.[۴] این افراد بیشتر از کشورهای ایران، یمن، افغانستان، عراق، سوریه و لبنان هستند.[۵] بنا بر ادعای جمهوری اسلامی، این افراد از حرم اهل بیت در مقابل حملهٔ گروههای داعش حفاظت میکنند. عدهای از این افراد در درگیریهای بین نیروهای دو طرف کشته شدهاند.[۶][۷] مدافعان حرم بخشی از دو هزار نیروی ایرانی یا تحت حمایت ایران در سوریه هستند.[۸] کشته شدگان این گروه تحت حمایت بنیاد شهید و امور ایثارگران جمهوری اسلامی ایران قرار میگیرند که کمتر از نیمی از این افراد افغانستانی هستند.[۹]
جمهوری اسلامی ایران در ابتدا فقط به نقش مستشاری در جنگ داخلی سوریه اذعان میداشت ولی بعد از کشته شدن نظامیان بلندپایه سپاه پاسداران، از این کشتهها به عنوان مدافعان حرم یاد کرد و این اصطلاح رواج یافت.[۱۰] این اصطلاح پس از تخریب مقبره حجر بن عدی توسط گروههای شبهنظامی و تهدید این گروهها مبنی بر حمله به حرم زینب بنت علی، در اوایل ۱۳۹۲ خورشیدی وارد ادبیات اجتماعی شد.[۱۱]
در فهرست کشته شدگان این گروه، افرادی از اهل سنت نیز دیده میشود.[۱۲]
نحوه شکلگیری
جبهه النصره شاخه القاعده در سوریه،[۱۳] در ۲ مه ۲۰۱۳ علاوه بر نبش قبر حجر بن عدی،[۱۴][۱۵] تهدید به تکرار این اقدام در حرم زینب بنت علی کرد.[۱۶] حسن نصرالله، در اولین واکنشها، ضمن آنکه حمله به حرم زینب را دارای پیامدهای بسیار خطرناک دانست، از کسانی سخن گفت که در حال دفاع از حرم زینب بنت علی هستند و در این راه کشته میشوند.[۱۷][۱۸]
در ۲۴ اوت ۲۰۱۲، مشهد السقط (مزار محسن بن حسین) در منطقه المشهد حلب در سوریه، مورد حمله نیروهای مخالف دولت سوریه قرار گرفت و پس از آن بود که گروههایی برای جلوگیری از تکرار این اقدام دربارهٔ حرم سکینه دختر حسین بن علی، اقدام به دفاع از آن کردند. تشکیل تیپ ابوالفضل العباس در عراق، و اعزام به سوریه برای دفاع از حرم زینب بنت علی هم اقدامی بود که در بهمن ۱۳۹۱ رخ داد، اما استفاده از عبارت «مدافعان حرم»، اواخر اردیبهشت ۱۳۹۲ش در رسانههای ایرانی و فارسیزبان رایج شد.[۱۱] البته برخی منابع دیگر تمامی اینها را اقدامات ایران برای قدرت نمایی میدانند و اینکه نیروی قدس و سپاه پاسداران تجربهشان برای سرکوب موفقیتآمیز «جنبش سبز» در ایران را به سوریه منتقل کردند.[۱۹]
در اوایل جنگ داخلی سوریه، اسلامگرایان مخالف بشار اسد با یک کامیون حامل مواد منفجره به طرف حرم زینب بنت علی حرکت میکنند. این کامیون در ترمینال منفجر میشود. انتشار خبر چنین اقدامی سبب میشود که افراد زیادی برای دفاع از حرم راهی سوریه شوند.
امروز رشادت، ایثار و از خودگذشتگی شهدای مدافع حرم در مبارزه با تروریستهای تکفیری، الگوی بسیاری از جوانان دهه هفتادی و هشتادی شده است. در ادامه عکس ۱۰ تن از این شهدای مدافع حرم را میبینیم.
مصطفی صدرزاده
محمدتقی سالخورده
حسین هریری
بابک نوری هریس
محمودرضا بیضایی
محمد مسرور
مجید قربانخانی
محسن حججی
محمد بلباسی
محمدرضا دهقان امیری
آشنایی با شهید و شهادت