عکس مدافع حرم

مدافعان حرم عنوان مصطلح جمهوری اسلامی برای عده‌ای از نیروهای نظامی است که توسط جمهوری اسلامی ایران سازماندهی و به کشور سوریه اعزام می‌شوند و به گروه‌های همفکر در این کشور کمک مستشاری، تجهیزاتی و عملیاتی می‌کنند.[۱] بیشتر افراد این گروه را نیروهای رسمی سپاه پاسداران، بسیج و گاهی ارتش جمهوری اسلامی ایران تشکیل می‌دهند که اکثر کشته‌های ایرانی نیز از این سه نهاد نظامی ایران هستند.[۲] منتقدان جمهوری اسلامی حضور این نیروها در سوریه را برای حمایت از حکومت بشار اسد و سرکوب مردم سوریه می‌دانند.[۳]

این گروه بخشی از نیروی نظامی ایران هستند که در جنگ نیابتی ایران و عربستان مبارزه می‌کنند و بیشتر شیعه مذهب و به «سپاه بین‌المللی شیعیان» معروف هستند.[۴] این افراد بیشتر از کشورهای ایران، یمن، افغانستان، عراق، سوریه و لبنان هستند.[۵] بنا بر ادعای جمهوری اسلامی، این افراد از حرم اهل بیت در مقابل حملهٔ گروه‌های داعش حفاظت می‌کنند. عده‌ای از این افراد در درگیری‌های بین نیروهای دو طرف کشته شده‌اند.[۶][۷] مدافعان حرم بخشی از دو هزار نیروی ایرانی یا تحت حمایت ایران در سوریه هستند.[۸] کشته شدگان این گروه تحت حمایت بنیاد شهید و امور ایثارگران جمهوری اسلامی ایران قرار می‌گیرند که کمتر از نیمی از این افراد افغانستانی هستند.[۹]

جمهوری اسلامی ایران در ابتدا فقط به نقش مستشاری در جنگ داخلی سوریه اذعان می‌داشت ولی بعد از کشته شدن نظامیان بلندپایه سپاه پاسداران، از این کشته‌ها به عنوان مدافعان حرم یاد کرد و این اصطلاح رواج یافت.[۱۰] این اصطلاح پس از تخریب مقبره حجر بن عدی توسط گروه‌های شبه‌نظامی و تهدید این گروه‌ها مبنی بر حمله به حرم زینب بنت علی، در اوایل ۱۳۹۲ خورشیدی وارد ادبیات اجتماعی شد.[۱۱]